Onderzoeksresultaten: discriminatie en uitval studerende moeders.

17 november 2016 – Onderwijsinstellingen en overheid doen te weinig om uitval en discriminatie van studerende moeders en zwangere studentes tegen te gaan. Dit blijkt uit het onderzoeksrapport van de VU. Zwangerschap en moederschap wordt nog te veel gezien als eigen keus, eigen verantwoordelijkheid voor de studentes. Het lijkt er op dat de  ‘eigen schuld, dikke bult’-gedachte heersend is.

Meer dan 50% van de studerende moeders en zwangere studentes in het MBO en meer dan 75% in het HBO en WO valt voortijdig uit tijdens de studie. Uit het onderzoek blijkt dat onderwijsinstellingen te weinig specifieke regelingen hebben voor studerende moeders en zwangere studentes, zoals zwangerschapsverlof of flexibele roostering en tentamendata. De landelijke wettelijke regelingen die er wel zijn, zijn lang niet door alle instellingen geïmplementeerd. En wat er wel is, wordt ook niet altijd op een juiste manier uitgelegd. Zo is er tegen een studerende moeder gezegd dat zij maar gewoon in de klas moest afkolven omdat ze dit in Afrika ook gewoon doen. Bij het Steunpunt Studerende Moeders komen ook berichten binnen dat er tegen zwangere studenten in het Hoger Onderwijs gezegd wordt dat zij enkel gebruik kunnen maken van het profileringsfonds indien er sprake is van complicaties tijdens de zwangerschap.

Dit is pijnlijk, omdat de Minister van OCW in een eerdere briefwisseling met, onder andere, het Public Interest Litigation Project (PILP), Steunpunt Studerende Moeders, proefprocessenfonds Clara Wichmann, FNV Vrouw, de Vrouwenraad en Vereniging Vrouw en Recht aangaf, dat de verantwoordelijkheid voor studerende moeders en zwangere studentes bij de onderwijsinstellingen ligt. De instellingen zouden aan maatwerk moeten doen.

Maar, zo blijkt uit het rapport, studerende moeders en zwangere studentes zijn dan steeds afhankelijk van de welwillendheid van een studiebegeleider of docent. Het is voor hen vaak onzeker of en op welke regeling zij zich kunnen beroepen. De onderwijsinstellingen vinden de zwangerschap vaak de ‘eigen keus’ van de studentes en daarmee ook hun eigen verantwoordelijkheid.

De genoemde organisaties kunnen zich niet vinden in deze ‘eigen schuld dikke bult’-gedachte. Wanneer voor zwangere studentes en studerende moeders de toegang tot onderwijs wordt belemmerd en hun mogelijkheden om een opleiding af te ronden en een diploma te halen worden beperkt, is er sprake van strijd met het recht op onderwijs. Bovendien is er sprake van discriminatie op grond van geslacht, omdat alleen vrouwen hierdoor benadeeld kunnen worden.

Aanbevelingen
In het rapport zijn aanbevelingen opgenomen. Zo wordt er onder meer een formeel recht op zwangerschapsverlof voor studenten aanbevolen, dit zorgt ervoor dat er op iedere instelling hetzelfde mee wordt om gegaan en dat zwangere studenten ergens op terug kunnen vallen. Dat maakt deze groep vrouwen minder kwetsbaar.  Uiteraard vergt het altijd maatwerk maar juist dát zou in een algemeen landelijk beleid moeten worden opgenomen om discriminatie tegen te gaan.

Hoe hier verder invulling aan gegeven kan worden, kan het Steunpunt Studerende Moeders over mee denken. Het Steunpunt Studerende Moeders heeft in de afgelopen jaren specifieke expertise opgebouwd en enkele algemene richtlijnen opgesteld. Ook is er een succesvolle methode ontwikkeld voor de begeleiding van zwangere studenten en studerende moeders wat het studiesucces kan versterken en uitval voorkomen.

Belangrijkste is dat instellingen hun zaken goed op orde hebben, deze dienen getoetst te zijn aan onder meer de gelijkheidswetgeving en eventuele voorzieningen, faciliteiten dienen instellingsbreed toegankelijk te zijn voor álle zwangere studenten en studerende moeders. Dit is nu niet het geval. Daarom zal het rapport aan de regering en onderwijsinstellingen opgestuurd worden. Met de vraag hoe de regering en onderwijsinstellingen de in het rapport geconstateerde problemen denken te gaan oplossen.

Mochten structurele oplossingen uitblijven, dan ondernemen de genoemde organisaties juridische stappen.

Download hier het: onderzoeksrapport 

Het NOS besteedde er zowel op de website als in het journaal van 18.00 en 20.00 aandacht aan: http://nos.nl/uitzending/20224-nos-journaal.html
Ook was er een radio item te horen: http://m.radio2.nl/mobiel-radio1/gemist/fragment/250652