Zwangerschap

Wanneer je student en zwanger bent, heb je opeens een hoop om uit te zoeken; hoe zit het met zwangerschapsverlof, wat zijn de gevolgen voor studiefinanciering en welke voorzieningen bestaan er binnen het onderwijs voor zwangere studentes? In dit blog lees je daar alles over.

Voor studenten bestaat er wettelijk gezien, geen recht op zwangerschapsverlof*.
Hoe onderwijsinstellingen hiermee om gaan verschilt per instelling, opleiding, docent en studieloopbaan begeleider (slb’er). Waar de ene student hulp krijgt vanuit de opleiding, krijgt de ander te horen dat zwangerschap je eigen verantwoordelijkheid is en daarom zelf moet uitzoeken.
Door het gebrek aan eenduidig beleid is het onduidelijk waar je als zwangere student recht op hebt. Je moet vaak zelf overal achteraan en zelf allerlei afspraken zien te maken met docenten. Hierbij ben je afhankelijk van willekeur  Dit kan vermoeiend en demotiverend zijn. Daarom heb ik alvast wat uitzoekwerk voor je gedaan en geef ik in dit blog graag wat tips. Inclusief handige checklists.

*Update: Behalve voor het mbo. Daar komt met de motie (31524-324) nu verandering in. Dankzij de inzet van de coalitie Studerende Moeders en mijn jarenlange lobby voor bescherming en positieverbetering van zwangere studentes en studerende moeders.
In de motie van de Tweede Kamerleden Kwint en Van den Hul, die op 14 juli 2017 is aangenomen, wordt de regering verzocht om een formeel recht op Zwangerschapsverlof vast te leggen en de Examencommissie de opdracht te geven om een individueel examenprogramma voor zwangere studentes af te spreken om zo studievertraging te voorkomen. Daarnaast vraagt de motie te regelen dat zwangerschap en ouderschap redenen zijn om aanspraak te kunnen maken op extra ondersteuning. Het ministerie van OCW is op het moment van dit schrijven bezig uitvoering aan deze motie te geven. De coalitie spant zich in om dit ook doorgetrokken te krijgen voor het hoger onderwijs.

Leg afspraken vast

Het klopt dat de zwangerschap je eigen verantwoordelijkheid is maar dat wil nog niet zeggen dat je dan maar alles zelf moet oplossen en de school geen rekening hoeft te houden met jouw situatie. Onderwijsinstellingen hebben zich te houden aan de Algemene Wet Gelijke Behandeling en hebben ten aanzien van zwangere studentes en studerende moeders zelfs een bijzondere zorgplicht. Vanuit de opleiding is een goede coördinatie essentieel en behoort je hierbij te helpen. Zeker wanneer maatwerk en individuele afspraken nodig zijn waarbij het nodig is om van het standaard onderwijsprogramma af te wijken, is het voor mbo instellingen zelfs verplicht (art. 8.1.3. WEB) om individuele afspraken vast te leggen. Dit gebeurd niet altijd. Zwangerschap en bevalling tijdens je opleiding, kan gevolgen hebben voor je studiefinanciering.

Zorg er daarom voor dat je goede afspraken met de opleiding maakt over o.a. verlof, verzuim, afwezigheid/uitschrijving van de opleiding en terugkeer naar de opleiding. Dit kun je doen met ons gratis format ‘Smart Mama Zwangerschapsplan’. Hierin leg je alle afspraken vast tussen jou en de opleiding zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan. Daarbij heb ik ook een checklist voorbeelden van afspraken waar je aan kan denken. En ik heb de checklist ‘wat een zwangere studente moet weten’ voor je geschreven.

Studiefinanciering

Zoals ik al aangaf kan de zwangerschap en bevalling gevolgen hebben voor je studiefinanciering.
Wanneer je een opleiding op mbo niveau 3, 4 of een opleiding in het hoger onderwijs volgt en door je zwangerschap of bevalling studievertraging oploopt, doe je langer over je opleiding dan het normale studieprogramma. Dan verbruik je ook langer studiefinanciering.
Stel dat de opleiding normaal gesproken drie jaar duurt, maar je doet er nu, door je zwangerschap, drie jaar en vijf maanden langer over. Dan dien je deze vijf maanden terug te betalen aan DUO, ook als je je diploma binnen het kader van 10 jaar haalt.

Eenoudertoeslag DUO

Wanneer je kindje geboren is en het kindje staat ingeschreven op jouw adres, dan kun je een extra toeslag bij DUO aanvragen. De eenoudertoeslag komt bovenop je studiefinanciering. De toeslag is bedoeld voor de verzorging van je kindje. Een bijbaantje naast een voltijd/bol opleiding en naast de volledige zorg voor een of meerdere kinderen ligt als alleenstaande ouder immers niet voor de hand. Maar let op; de toeslag is onderdeel van de prestatiebeurs voor een opleiding op mbo3, 4, hbo of universiteit. En moet dan ook terug betaald worden indien je langer over je opleiding doet.

Uitschrijven van de opleiding

Soms kan de opleiding adviseren om je, al dan niet tijdelijk, uit te schrijven van de opleiding. Het is van belang dat deze keuze in overleg met jou en weloverwogen gemaakt is. De opleiding mag je namelijk niet zomaar eenzijdig uitschrijven van de opleiding. En al helemaal niet omdat je zwanger bent, dat is een vorm van een discriminatie. Uitschrijven van de opleiding, (al dan niet tijdelijk om later na de bevalling weer terug te keren) betekend dat je studiefinanciering stopt. Als je alleenstaand bent en afhankelijk bent van de studiefinanciering, dan zul je moeten onderzoeken of je recht hebt op een uitkering. En daarmee rekening houden met de zoektermijn van vier weken (artikel 41 lid 4, Participatiewet) die er voor jongeren bestaat. Na deze vier weken heeft de gemeente nog 8 weken om de aanvraag te verwerken. Gedurende deze periode kan het dus voorkomen dat je zonder inkomen komt te zitten en dan bouw je al gauw schulden op.

Zorg er voor dat je alle consequenties of voor/nadelen van uitschrijving, onderzoekt om zodoende een weloverwogen keuze te kunnen maken. En rekening kan houden met eventuele financiële gevolgen.
Ook om deze reden is het belangrijk om goede afspraken te maken met de opleiding.

Besluit je in samenspraak om je van de mbo opleiding uit te laten schrijven en je hebt al lesgeld betaald, dan kun je een deel van het lesgeld terug krijgen van DUO wanneer de uitschrijving plaats vind vóór 1 mei. Kijk op de website van DUO voor meer uitleg.

Bezoek je studentendecaan, maak melding van je zwangerschap

Enkel in het hoger onderwijs bestaat er een financiële compensatie vanuit het profileringsfonds van de onderwijsinstelling wanneer je als gevolg van zwangerschap en bevalling studievertraging oploopt. En wanneer je een voltijd opleiding volgt. Deeltijd studenten kunnen hier geen gebruik van maken. Het bedrag wat je kunt ontvangen gedurende enkele maanden staat ongeveer gelijk aan de hoogte van je studiefinanciering. Je kunt de regeling aanvragen via de studentendecaan. Maar let op: de regeling is niet met terugwerkende kracht terug te vragen. Zorg er dus voor dat je tijdig een afspraak met de studentendecaan maakt.

Het is zo wie zo een goed idee om even bij de decaan langs te gaan. Je bent als student namelijk verplicht een melding te maken bij de studentendecaan wanneer je denkt of vermoed studievertraging op te zullen lopen. En die kans is natuurlijk wel groter wanneer je zwanger bent. Ook in het mbo is het belangrijk dat je op tijd een melding maakt van je zwangerschap zodat je goede afspraken kunt gaan vast leggen met de opleiding.

De Wet Studiefinanciering kent een aantal ‘bijzondere omstandigheden’ waardoor je in aanmerking kan komen voor verlening van je studiefinanciering. Nu is een geboorte van een kind op zich bijzonder en in onze ogen een legitieme reden dat je gedurende deze periode niet aan alle onderwijsverplichtingen kunt voldoen. Je zou dan ook zeggen dat zwangerschap een bijzondere omstandigheid is, maar dat ziet DUO anders.. Zwangerschap en bevalling valt bij DUO niet onder de bijzondere omstandigheden. Enkel in het geval van complicaties tijdens de zwangerschap kun je studiefinanciering verlenging aanvragen. Een zwangerschap en een bevalling zal negen van de tien keer leiden tot vertraging. Het is dan ook maar goed dat er voor het mbo een profileringsfonds gaat komen, zodat zwangere mbo studentes ook gewoon financieel gecompenseerd worden.

Studeerbaar programma

Een dergelijke financiële compensatie is natuurlijk mooi maar dit geeft nog geen recht op een aangepast of flexibel studierooster, wat wellicht nodig kan zijn. Hoe onderwijsinstellingen om gaan met verzuimregistratie en de 80-100% aanwezigheidsplicht, zorgt voor zwangere studentes en studerende moeders vaak voor problemen.
Het krijgen van of de zorg voor kinderen mag de onderwijskansen niet in de weg staan. Wanneer je wegens de zwangerschap of bevalling in de knoop komt met de aanwezigheidsplicht, probeer dit dan bespreekbaar te maken op school. Probeer hierover goede afspraken te maken. De school mag je verzoek om een flexibele regeling te treffen voor de aanwezigheidsplicht of aanpassing niet zomaar en zonder objectieve rechtvaardiging weigeren.
Het zal voor de opleiding ook niet makkelijk zijn om regelingen of aanpassingen te treffen. Wij merken op dat er veel onduidelijkheden bestaan over de verplichtingen voor onderwijsinstellingen vanuit de Wet Gelijke Behandeling bekeken. Het kan ook zijn dat de opleiding op ziet tegen de organisatorische aspecten maar dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. We helpen ook scholen hier graag bij, daarom hebben we een pagina voor scholen gemaakt. Daar kun je de opleiding op attenderen.

Tot slot,

Met het recht op zwangerschapsverlof voor het mbo, is er nu ieder geval een basis gelegd. Daar heb jij op dit moment nu misschien nog niet zo veel aan maar het zal op ten duur wel voor meer gelijke onderwijskansen zorgen en kan genderdiscriminatie voorkomen. Alle zwangere mbo studentes krijgen recht op zwangerschapsverlof ongeacht je leeftijd en het maakt daarbij niet uit welke mbo opleiding je volgt en of je zwangerschap nu wel of niet onbedoeld/gepland was.




TIP: Schaf je babyuitzet tweedehands of nieuw aan bij:

BabyBaby

12 reacties

  1. Noortje op juli 9, 2020 om 12:00 pm

    Hoi, is de wet er voor mbo studenten er nu al? Of per wanneer gaat dit in?

  2. Kelly op augustus 7, 2020 om 10:29 pm

    Dus als ik het goed begrijp, als je zwanger word tijdens een opleiding Moet je duo stopzetten en later verdergaan? Maar wat nou als je een opleiding gaat volgen op je 28 ste en je hebt recht op studiefinanciering tot je 30ste?

    • admin op maart 17, 2021 om 9:21 pm

      Nee, ik denk dat je het verkeerd begrepen hebt of wij moeten onze teksten aanpassen… Maar met het stopzetten van je studiefinanciering moet je inderdaad uitkijken. Wij adviseren juist om uitschrijving bij de opleiding te voorkomen. De terugkeer naar school wordt daarmee groter en kan financiële nadelige gevolgen hebben m.b.t. recht studiefinanciering. En als je voor je 30e jaar begonnen bent met een opleiding met recht op studiefinanciering, dan mag je deze opleiding gewoon afmaken met studiefinanciering (als je maar wel begonnen bent voor je 30e).

  3. Anoniem op september 13, 2020 om 1:03 pm

    Geld dit ook voor bbl opleidingen?

    • admin op maart 17, 2021 om 9:16 pm

      Het recht op zwangerchapsverlof bedoel je? Ja, en beweerd iemand van niet, neem dan contact met ons op…maar als bbl studente met een betaalde werkplek/bbl arbeidsovereenkomst valt in dat geval ook onder het CAO van de sector waarin je werkzaam bent.

  4. tippi op oktober 7, 2020 om 1:52 pm

    Hoihoi, heb je ook al recht op een vergoeding als je zwanger ben? Of is de vergoeding alleen mogelijk als je kindje geboren is?

  5. Chelsea op oktober 13, 2020 om 1:28 am

    Hi , ik beval over 3 weken en studeer nog niveau 2 hiernaast heb ik geen baan en leef ik alleen van mn studiefinanciering hoe moet ik het doen met het kindje dr bij denk niet dat we met ze 2 van een studie kunnen leven

    • Rana op september 22, 2021 om 12:43 pm

      Met niveau 2 opleiding heb je wel recht op studiefinanciering of biet?

  6. Samira van Beelaert op november 30, 2020 om 1:05 pm

    Ik was het slachtoffer van een zeer gewelddadige relatie. Het kon mijn vriend niet schelen en hij zal me verslaan voor een kleine fout die ik maak. Dus ik zocht hulp op internet en zag getuigenissen van mensen die heer Bubuza waardeerden voor het herenigen van hun relatie, dus nam ik contact met hem op via WhatsApp: +1 505 569 0396 en vertelde hem mijn probleem. Hij beloofde me dat hij me zou helpen met zijn betovering, ik deed wat hij me had opgedragen en mijn vriend kwam terug en smeekte me om te vergeven en hem terug te accepteren. Eerst dacht ik dat hij zo grof zou zijn als vroeger, maar het is nu 2 jaar geleden dat Lord Bubuza ons herenigde met zijn betovering en we zijn nu gelukkig getrouwd. Lord Bubuza is echt en nu geloof ik dat hij als een God op aarde is om het gebroken huis te herenigen. Neem contact met hem op via WhatsApp: +1 505 569 0396 of via e-mail: lordbubuzamiraclework@hotmail.com

  7. Kim op december 9, 2021 om 10:09 pm

    Ik zit op het hbo en heb een lening bij duo. Ik ben van plan om in februari te stoppen en in september weer verder te gaan. Ik ben niet van plan om mij die periode uit te schrijven, maar ik weet niet hoe mijn slb’er hier over denkt. Gaat mijn lening in beide gevallen dan gewoon door?

  8. Rosa op april 4, 2023 om 1:50 pm

    hallo,

    Il studeer hbo-verpleegkundige en zit in het eerste jaar. In september ben ik uitgerekend. ik hoef pas het 2de deel van dat schooljaar stage te lopen dus dat zou gewoon door kunnen gaan. het eerste deel is gewoon les. Ik ervaar weinig studiedruk en fiets er met gemak doorheen. ik zie me daarom deze opleiding wel afmaken. Ik heb alleen het idee dat school er niet heel blij mee is…

Laat een reactie achter