Financieel

Er bestaan verschillende financieringsmogelijkheden waarmee je een opleiding zou kunnen volgen. Zo kan iedereen tot 30 jaar voor een mbo bol, hbo voltijd of universitaire opleiding studiefinanciering aanvragen bij DUO. De opleiding die je wilt gaan volgen moet dan wel door het ministerie OCW erkend zijn. Voor deeltijd of bbl opleidingen bestaat geen recht op studiefinanciering. Voor thuisstudies of opleidingen op afstand bestaat over het algemeen geen recht op studiefinanciering.

Wanneer je ouder dan 30 jaar bent of geen recht hebt op studiefinanciering dan kom je misschien in aanmerking voor het Leven Lang Leren krediet. Je kunt dan onder bepaalde voorwaarden geld lenen om het collegegeld of lesgeld te betalen. Gebruik de voorwaardenhulp op de website van DUO om te zien of je recht hebt op leven lang leren krediet. Let wel, het Leven lang leren krediet is een lening voor enkel het collegegeld of lesgeld en is dus iets anders dan studiefinanciering wat je per maand ontvangt.

Studiefinanciering staat aangemerkt als een toereikende en voorliggende voorziening. Maar de praktijk wijst uit dat het voor veel studerende moeders moeilijk rondkomen is. De bedragen van de studiefinanciering vormen geen vetpot maar helemaal niet wanneer je naast je studie ook zorgt voor een of meerdere kinderen. Alleenstaande studerende moeders kunnen bij DUO de eenoudertoeslag aanvragen. Maar dan nog blijft het vaak bikkelen.

Wanneer de studiefinanciering niet toereikend is of wanneer je helemaal geen recht op studiefinanciering hebt, zou je de mogelijkheden van particuliere studiefondsen kunnen onderzoeken voor een bijdrage in de studiekosten, dit kan schelen. Maar je moet dan nog wel in je levensonderhoud zien te voorzien. En let op; wanneer je een bijstandsuitkering ontvangt mag je geen opleiding volgen met behoud van uitkering. Wij ontvangen berichten van studerende moeders die soms al in hun afstudeerfase verkeren maar door sociale zaken verplicht worden om te stoppen met de opleiding omdat zij beschikbaar moeten zijn voor de arbeidsmarkt.

STUDIEFINANCIERING VS BIJSTANDSUITKERING

Er zijn mensen die beweren dat de hoogte van de studiefinanciering evenveel of zelfs hoger is dan een bijstandsuitkering. Geheel onterecht want met een bijstandsuitkering ontvang je vakantiegeld en kun je toeslag ontvangen voor kapotte huishoudelijke apparaten. Dat is niet het geval wanneer je studiefinanciering ontvangt. Dat is wel iets waar je van te voren rekening mee moet houden als je vanuit een bijstandsuitkering naar een studiefinanciering situatie gaat. Ook moet je er dan zelf op letten dat de heffingskortingen van de belastingdienst stoppen omdat je daar dan geen recht meer op hebt met studiefinanciering. Bovendien wordt de studiefinanciering voor een opleiding op mbo niveau 3 en 4 in eerste instantie uitgekeerd in de vorm van een lening, de prestatiebeurs heet dat. Pas wanneer je tijdig afstudeert met een diploma wordt de prestatiebeurs omgezet in een gift. Daarnaast kun je extra bijlenen, en dat blijft een lening, ook al studeer je op tijd af. Voor een hbo opleiding of hoger bestaat er helemaal geen prestatiebeurs meer maar is het per september 2015 een (a)sociaal leenstelsel geworden. Tegen een zeer laag rentepercentage kun je tijdens de hbo of wo studie in je levensonderhoud voorzien door te lenen.

Aangezien we de hypotheek rente aftrek in Nederland ook niet zien of mee tellen als inkomen, waarom de studiefinanciering en al zijn extra leenvormen, dan wel? De studiefinanciering is wel een inkomen maar wordt door de belastingdienst erkend als een niet belastbaar inkomen. Wat wil zeggen dat je er geen belasting over hoeft te betalen, geen premies volksverzekeringen (die normaal op loon ingehouden worden) en dus ook geen heffingskortingen kunt ontvangen. Maar je komt bij de gemeente vaak niet in aanmerking voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen en het waterschap, want die zien de gehele studiefinanciering inclusief alle leenvormen waaronder het collegegeld krediet als inkomen. En op basis daarvan kom je dan al niet meer in aanmerking voor kwijtschelding, je kan vaak wel een betalingsregeling treffen. Maar krom is het wel. Wij adviseren gemeenten om de richtlijnen van de belastingdienst aan te houden.

Daar komt bij dat je als studerende moeder meer uitgaven hebt dan wanneer je een bijstandsuitkering ontvangt. Denk hierbij aan de kosten voor kinderopvang als ook de kosten voor studiemateriaal, waaronder een laptop, wat vaak een vereiste is voor het volgen van een opleiding. Deze kosten heb je niet wanneer je een uitkering ontvangt. Bureau clara wichmann vroeg hier samen met ons al eerder aandacht voor in de landelijke politiek omdat het financieel aantrekkelijker is om een bijstandsuitkering te ontvangen in plaats van naar school te gaan. Daar komt bij dat je met een bijstandsuitkering kwijtschelding aan kunt vragen voor de gemeentelijke belastingen.

WEBTOOL VOOR ALLEENSTAANDE MOEDERS

De informatievoorziening voor studerende moeders is behoorlijk versnipperend. Voor jonge en alleenstaande moeders die een opleiding willen gaan volgen is het vaak onduidelijk waar zij als studerende moeders nu wel of geen recht op hebben.

Wij hebben in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap mee gewerkt aan de ontwikkeling van een webtool voor alleenstaande moeders. Aan de hand van enkele vragen is te zien welke financiële regelingen en voorzieningen van toepassing zijn voor jouw situatie.

GEMEENTELIJKE (MINIMA) REGELINGEN: STUDERENDE MOEDERS VALLEN BIJ VEEL GEMEENTEN BUITEN DE BOOT

De webtool geeft echter de indruk alsof er voor studerende moeders veel financiële regelingen bestaan. Dit kan in de praktijk nog wel eens vies tegenvallen. De regelingen en voorzieningen zijn per gemeente verschillend. Uit de praktijk blijkt dat studerende alleenstaande moeders in het gemeentelijke beleid bij aantal financiële regelingen en voorzieningen buiten buiten de boot vallen. Zo kunnen studerende alleenstaande moeders in veel gemeenten geen gebruik maken van de minimavoorzieningen, desondanks zij met enkel een studiebeurs als inkomstenbron ook gewoon op of onder het minimum zitten.
In het blog kinderopvang kaartte ik al de tegemoetkomingsregeling eigen bijdrage kinderopvangkosten aan. Ik had dan ook liever gezien dat beiden Ministeries de tijd, geld en moeite hadden gestoken in het rechttrekken van de rechtsongelijkheid en het creëren van gelijke onderwijskansen voor deze vrouwen.

Als het om het gemeentelijke beleid gaat, de gemeentelijke (minima)voorzieningen en regelingen dan signaleren wij dat de doelgroep studerende moeders in de verordeningen van de gemeenten nog wel eens over het hoofd worden gezien. Waar eerst aandacht voor gevraagd moet worden. Studerende moeders die hierbij buiten de boot vallen zullen voor zich zelf moeten opkomen in hun eigen gemeente.

Omdat je het als studerende moeder al druk genoeg hebt en niet ook nog eens allerlei acties kan gaan voeren, helpen wij daar graag bij. Hiervoor zoeken we vaak de samenwerking op met lokale politieke partijen of gemeenteraadsleden. In sommige gemeenten is dat al gelukt zoals in Groningen. En per september 2017 kunnen de Groningse studerende moeders ook gebruik maken van een regeling voor kinderopvangkosten. Ook in Amsterdam is dat gelukt per januari 2019.
Klagen bij de gemeenteraad, inspreken of in bezwaar gaan op een afwijzing heeft dus wel degelijk zin, lees ook dit artikel maar: https://www.kinderopvangtotaal.nl/studerende-moeder-krijgt-steun-kinderopvangkosten/